Scoop has an Ethical Paywall
Work smarter with a Pro licence Learn More

Gordon Campbell | Parliament TV | Parliament Today | News Video | Crime | Employers | Housing | Immigration | Legal | Local Govt. | Maori | Welfare | Unions | Youth | Search

 

E whakaae ana ngā Pirihimana ki te pūrongo Operation 8

E whakaae ana ngā Pirihimana ki te pūrongo Operation 8 (me te ataata)

May 22, 2013, 12:25 pm

Kua whakaae ngā Pirihimana ki ngā whakakitenga o te pūrongo a te Independent Police Conduct Authority mō Operation 8, ka mutu kua tahuri kē ngā Pirihimana ki te whakarerekē I ētahi o ā rātau mahi e hāngai ana ki te maha o ngā take i roto i te pūrongo.

Hei tā te Kaikōmihana a Peter Marshall e harikoa ana ia i whakaae te IPCA he ‘he whaitake, ka mutu he tika tonu” te hōparatanga Operation 8 hei whaiwhai ake i ngā mahi taihara e whakahaerehia.

“Ahakoa e whakahē ana te pūrongo i ētahi o ngā mahi a ngā Pirihimana, kua whakatikahia hoki ngā kōrero e pōhēhētia ana i te tika.

“Kāore ngā āpiha pirihimana mau pū i haurapa i te pahi o te kōhanga reo kī tonu i ngā tamariki o te kōhanga reo, ka mutu kāore ngā āpiha i whakatū aukati rori ki te aukatinga raupatu whenua. E tautokohia ana ēnā whakakitenga.”

Kei te whakaae a Mr Marshall ki ngā kōrero a te Authority mō ngā rori aukati i Rūātoki me Tāneatua, tae atu ki ngā haurapa i ngā kāinga e rima o ngā kāinga 41 haurapatia, me te whakaae anō kāore i āta whakaaro nuitia te pānga tērā ka tau mai ki Rūātoki me Tāneatua.

“He mea nui kia āta mōhio ki tēnei horopaki. E 300 neke atu ngā kaimahi Pirihimana puta noa i te motu i whai wāhi ki tēnei whakahaerenga. I whai muri hoki i tētahi hōparatanga kua tata ki te rua tau e haere ana, he whai i tētahi rōpū whakangungu ki ngā āhuatanga o Tū, he whakamahi pahū Molotov, pū hurihuri, he whakatumatuma ki te patu tangata me te tūkino rawa. Hei tā te Authority he ‘mahi tūturu e tūpono ai he mahi tūkino nui’, ā, ko te urupare a ngā Pirihimana ki tēnei he “whakapātaritari whakarite whakanekeneke” nui.

Advertisement - scroll to continue reading

Are you getting our free newsletter?

Subscribe to Scoop’s 'The Catch Up' our free weekly newsletter sent to your inbox every Monday with stories from across our network.

“Otirā, ina kōkirihia e ngā Pirihimana ngā whakamana haurapa 41 e 26 ngā pū i kitea. Tekau mā whitu ngā pū i kitea i Rūātoki, tae atu ki tētahi pītara kī i te kariri i raro i ngā mēterehi tētahi o ngā kaiwhakapae.

“Ko te ngākau pono te i ārahi i ngā āpiha puta noa i tēnei whakahaerenga. I roto i te whakakapi haere i ngā mahi he tino nui ngā tūpono mōreareatanga, ā, āta tūpato ana te haere a ngā āpiha.

“Engari kua kitea e te IPCA ētahi āhuatanga i kawea e ngā āpiha ā rātau mahi i raro i ngā mana o te ture, ā, nō muri ka kitea kāore i te ū ki te ture. I ētahi atu āhuatanga, kāore i whai mana ētahi kaimahi ki te mahi i ētahi mahi, kāore rānei i tika te mātai i te ture.

“Ka tuku whakapā ahau mō ngā āhuatanga kāore i eke ngā Pirihimana ki ngā paerewa e tūmanakohia i te kōkiritanga i ngā whakatūnga aukati roti i Rūātoki me Tāneatua, me ngā haurapa e rima o ngā haurapanga 41.”

He maha ngā rerekētanga ki ngā kaupapa here me ngā tūmahi whakahaeretanga a ngā Pirihimana mai i te tau 2007 - arā te mea nui ko te urunga mai o te ture Search and Surveillance Act 2012. Nā tēnei i whakaraupapa me te whakamārama anō i te ture e pā ana ki te āhua o te whakahaere a ngā Pirihimana i ā rātau mahi arotirotiro, te whakauru ki ngā wāhi me ngā waka, te whakahaere tūnga waka me te haurapa me te pupuri tangata, wāhi me ngā waka.

Hei tā Mr Marshall anō, kua whakaitia e te ture hōu te tūpono pānga anō o tētahi āhuatanga pēnei.

Ka āta noho ngā Pirihimana ki te wherawhera i ngā tūtohutanga a te Authority i runga i te whakaaro kia whakatinanatia. Ko ngā tūtohutanga:

1. Me tūhono atu anō me Tūhoe. He nui tonu ngā mahi e whakahaerehia ana i waenga i a Tūhoe me ngā pirihimana i roto i te rohe. I ngā whakahaere ā-motu, kua tīmata tonu te mahi, ā, mā te whakaae mai a Tūhoe ka haere tonu ngā Pirihimana ki te tūtakitaki i te iwi ki te waihanga anō i ngā whanaungatanga.

2. Te whai i tētahi rārangi whakatau i te wā whakamahere whakahaerenga nui. Ka whakaaroarohia, i runga i te wairua kia whakatinanahia te tūtohutanga.

3. Te whakatika i te kaupapa here AOS mō ngā uhi upoko Nomex. Kua oti kē ngā rerekētanga ki te kaupapa here AOS, ā, ka whakatinanahia anō e ngā Pirihimana tēnei tūtohutanga.

4. Me whakarite ngā Pirihimana ki te whakahaere i tētahi Aromatawai Pānga Hapori mō ngā whakahaerenga katoa tērā e tūpono puta pea tētahi pānga tino nui. Kua oti kē te huri i ngā kaupapa here e herea ai te AOS ki te whakatutuki i tēnei, ā, ka whakaaroarohia anō mēnā ka whakawhānuihia ki ngā whakahaerenga katoa tērā e tūpono puta pea tētahi pānga tino nui.

5. Whakatikahia te kaupapa here mō te whakamahere mō ngā tamariki me ngā tāngata
mōrearea ina kōkirihia ngā whakamana haurapa. Kua oti kē te huri i ngā kaupapa here me te whakaaroaro haere tonu mēnā ka whakauru rerekētanga hei whakatinana i te tūtohutanga.

6. Whakamāramahia te kaupapa here e pā ana ki ngā whakaahua i ngā aukati rori. E whakaae ana ki te tūtohutanga, ka mutu ka whakatinanahia.

7. Ka whakaatahia ngā whakatikatanga me te āta whakamārama i te kaupapa here i ngā mahi whakangungu Pirihimana.

E whakaae ana ki te tūtohutanga, ka mutu ka whakatinanahia. Ko te kī a Mr Marshall māna tonu e whakahaere te whakatinanatanga o ngā tūtohutanga me te whakapau kaha hoki kia noho kia tika ai ngā kaupapa here, tukanga me ngā whakangungu.

“Hei whakamutunga, ka aroha ki te hapori o te Whārua o Rūātoki i runga i ngā mahi a ngā tāngata i roto i te ngahere o Te Urewera i tahuri ai ngā Pirihimana ki te kōkiri whakahaerenga taihara, ā, me te mea pai anō ki a au i kitea e te IPCA ehara ngā tāngata katoa e kimihia ana i te Tūhoe, i te Māori hoki.

“I tika te mahi a ngā Pirihimana ki te kōkiri i tēnei hōparatanga, ngā hopu i raro i te ture me te hāmene i ērā i whai wāhi mai. Engari e pōuri ana ahau i te pānga o te kōkiri i tēnei
hōparatanga ki ngā kainoho harakore o te Whārua o Rūātoki me ētahi atu wāhi.”

KUA MUTU

Whakamōhio pāpāho:

E wātea ana te Kaikōmihana Marshall kia uiuitia.

E wātea ana tētahi tauākītanga ataata a te Kaikōmihana Pirihimana i te paetukutuku a ngā Pirihimana www.police.govt.nz hei whakamahinga mā te hunga pāpāho.

ENDS

© Scoop Media

Advertisement - scroll to continue reading
 
 
 
Parliament Headlines | Politics Headlines | Regional Headlines

 
 
 
 
 
 
 

LATEST HEADLINES

  • PARLIAMENT
  • POLITICS
  • REGIONAL
 
 

InfoPages News Channels


 
 
 
 

Join Our Free Newsletter

Subscribe to Scoop’s 'The Catch Up' our free weekly newsletter sent to your inbox every Monday with stories from across our network.